Duygunuzun Sesine Kulak Verin

Bugüne kadar yapılmış olan tıbbi araştırmalarda psikolojik kökenli hastalıkların, başka nedenlere bağlı hastalıklar içinde çok önemli bir yer tuttuğu görülmüştür. Örneğin baş ağrısı, bazı cilt hastalıkları, tansiyon yüksekliği, mide-bağırsak hastalıkları gibi bedensel hastalıkların aslında psikolojik kökenli olduğu bilinmektedir. Bu gerçekler bizi konuyu araştırmaya yöneltti ve biz de yolumuzu  Adana’da yıllardır bu konu üzerinde çalışan ihtisas merkezlerinden Duygu Ruh Sağlığı Merkezi’ne yönelttik. 

Merkezin koordinatörü Osman Turhan Özcan, psikolojik kökenli hastalıklardan korunmanın önemli yollarından birinin eğitim olduğunu, çok erken yaşlardan itibaren duygusal yönden sağlıklı ve donanımlı yetiştirilmiş bireylerden oluşan bir toplum yaratılmasının önemli olduğunu söyleyince aklımıza takılan soruları sorduk:

Anaokulundan İtibaren Psikolojik Destek 

Altınşehir Adana: Yani siz ilkokul hatta anaokulundan itibaren psikolojik destek ve eğitim verilmesini mi öneriyorsunuz?

Osman Turhan Özcan: Anaokullarında, ilk-orta öğretimde, etüd merkezlerinde, liselerde, dershanelerde psikolojik eğitim verilmesi çok önemlidir. Bu hizmet sadece çocukların sosyal gelişimi için değil, okul ve ailenin de çocuğa daha çok yararlı olabilmesini sağlayacak biçimde düzenlenmelidir. Yani psikolojik eğitim okul-aile-çocuk üçgeninde uzmanlarca bir arada değerlendirilerek  oluşturulmalıdır.

Yakın Taraf Tutar...

AA: Gençler ve çocuklar psikolojik sorunlarını ilk defa aileleri ve yakınları ile paylaşırlar, onlar yeterli değil mi?

OÖ: Adı üzerinde yakın... Yakınlar taraf tutarlar. Bu da soruna objektif yaklaşarak gerçekçi biçimde çözülmesini engeller. Halbuki psikiyatri uzmanları ve psikologlar tarafsız yaklaşabilme konusunda eğitimlidirler. Doğru değerlendirerek bireyin doğru kararlar almalarını sağlayabiliriz. Aslında psikolojik danışmanlığa sağlıklı insanlar daha çok başvurmalıdır. Günlük yaşamın oluşturduğu sorunları çözmek konusunda psikologlar etkin biçimde yardımcı olabilir, daha kaliteli bir yaşam geliştirmelerine olanak sağlayabilir. Bu süreç psikolojik hastalıklardan korunma sistemi olarak nitelenebilir. 

AA: Madem sağlıklı kabul edilen kişi de psikolojik desteğe ihtiyaç duyuyor, o zaman insanları içinde yaşadığı toplumla birlikte değerlendirmek gerekmez mi?

OÖ: Tabi ki. Örneğin işyerleri... Psikologlar bir kurumda çalışan bireyin problemlerinin kurumun iş birliği ile daha kolay çözüldüğüne inanır. Bu açıdan müracaat edenlerin kurumlarıyla da bireysel görüşmeler yapmak gerekir. Ayrıca kurumlara da çalışanın işe alınmasından tutun da iş veriminin artmasına, yıllar içinde oluşan bıkkınlık hissinin yok edilmesine kadar toplu eğitimler, değerlendirme ölçekleri ve testler gibi uygulamalarla destek verilmeli.

Yani aile hekimi gibi her insanın bir aile psikoloğu, işyeri hekimi gibi her işyerinin bir işyeri psikolojik danışmanı olmalı.

Uzman Doktor... Uzman Psikolojik Danışmanlar... Ve Psikologlar... Böyle bir ekip çalışması önemli...

AA: Peki böylesine karmaşık bir görev için tek kişi yeter mi?

OÖ: Bu bir ekip çalışması olarak planlanmalıdır. Uzman doktorlar, uzman psikolojik danışmanlar, psikologlardan oluşan bir ekip olmalı. İhtiyaç nerede olursa, ekipten konuyla ilgili biri devreye girerek, sorunun çözümüne katkıda bulunmalıdır.

AA:  İşyerlerinde iş veriminin arttırılmasında da psikolojik danışmanın öneminden bahsettiniz. Bu nasıl bir şeydir diyerek sorumuzu Endüstriyel Psikolog Dilara Pepedil’e yönlendirdik

DP: Artık devrimizde “Ne iş olursa yaparım” mertliği bitti. Her insanın aldığı eğitim, bedeni ve psikolojik yapısına göre daha çok verimli olduğu yerde çalışması lazım. Bir insanın bir işyerinde hangi işleri yaparsa daha verimli olacağı da psikolojik bölümün bir çalışma alanı. Bu süreçler kurum verimliliğinin artışına doğrudan etki yapan çalışmalardır. Psikodrama diye isimlendirilen psikolojik iyileştirme yönteminin başlıca amacı, bireyi kurumunun içinde ele alarak iyileştirmektir.

Psikodrama 

Psikodrama ifadesini duyunca bu konuda çalışma yapan bir uzman ile de konuşmak istedik. Sorularımıza yine Duygu Ruh Sağlığı Merkezi’nde Uzman Psikolojik Danışman Meral Öztürk cevap verdi. 

Meral Öztürk: Psikodrama, J.L Moreno tarafından, 20. yüzyılın başlarında geliştirilmiş ve bireyin grup içinde iyileştirilmesini hedefleyen bir psikoterapi yöntemidir. Kişiler psikodrama sahnesine geçmişte yaşadıkları birtakım olayları getirebilecekleri gibi geleceğe ilişkin hayallerini, rüyalarını, korkularını da getirebilirler. En büyük mucizeler bu şekilde gerçekleşir. Ölen babayla yıllar sonra vedalaşılabilir. Giden sevgilinin ardından söylenemeyenler söylenebilir. Bir türlü alınamayan kararlar alınabilir. Birtakım yaşantıların psikodrama sahnesinde tekrarlanması, iyileştirici / tedavi edici işleve sahiptir. Tekrar yaşama ile farkındalık ve ardından da değişim ve iyileşme gerçekleşmektedir.

Kişisel Gelişim Programı 

AA: Kişisel gelişim programları nedir, biraz da bundan bahseder misiniz?MÖ: Farklı alanlarda kişisel gelişim programları düzenlenebilir. Bilindiği gibi girişkenlik ve özgüven günümüzün en önemli sosyal becerilerden ikisi. Hayati öneme sahip bu beceriler maalesef yaşla birlikte kendiliğinden bedeninin geliştiği gibi gelişmemektedir. Bu becerilerin gelişimi için kişinin bu konu üzerinde farkındalık kazanması ve egzersizler yapması gerekmektedir. Bu programla bu becerileri geliştiriyoruz.

Son zamanlarda çok konuşulan başka bir psikolojik tedavi yöntemi ile ilgili sorumuza da Duygu Ruh Sağlığı Merkezi Psikoloğu Ebru Demir cevap verdi.

AA: EMDR tedavisi nedir?

Ebru Demir: İlk kez travma sonrası stres bozukluğunda kullanılan ve olayın içeriğini konuşmaksızın da uygulanabilen bir yöntem olan EMDR(göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme) Türkiye’de  ilk kez Marmara depremi sırasında depremzedelere uygulanmıştır. Her birimizin geçmişi, öğrendikleri farklılık gösterdiği gibi yaşanan olaylara yüklediğimiz anlamlar da farklıdır. Travmatik bir olay olduğunda travma, beynin belli yerlerinde fazla uyarıma neden olarak bilgiyi;  rahatsızlık yaratan, kaygı uyandıran bir biçimde dondurabilmektedir. EMDR sırasında yaptırılan uyarımlar(göz hareketleri ve bezeri uyarım hareketleri) bu donmuş kilitli bilginin duyarsızlaşmasını sağlayarak, anının tekrar işlenmesi ve olumlu düşüncenin ve buna bağlı duyumların tekrar kurulmasını sağlar. Genellikle dört veya on iki seans uygulanması yeterli olmaktadır.

Ekip Şöyle Oluşmalı:Uzman Doktorlar.. Uzman Psikolojik Danışmanlar... Ve Psikologlar...

Cinsel Sorunlar’ın Psikolojik Tedavisi

Psikoloji denilince en çok sıkıntı alanlarından biri olan cinsel sorunların tedavisi ile ilgili sorulara da Duygu Ruh Sağlığı Merkezi’nin Uzman Psikolojik Danışmanı

Melis Berk cevap verdi:
Evlilik ve aile danışmanları; boşanmak üzere olan, iletişim problemleri yaşayan ya da ilişkilerinde yolunda gitmeyen şeyler olduğunu düşünen çiftlere yardımcı olurlar. Cinsel problemleri olan evli çiftlere veya tek tek bireylere bu konuda terapi uygularlar. 

AA: Cinsel tedavi için kadınlar mı, yoksa erkekler mi daha çok geliyor?Melis Berk: Psikiyatri merkezlerine kadınlar, erkeklerden daha sık başvuruyor. Kadınlar genellikle vaginusmus denilen hastalık yüzünden, erkekler ise erken boşalma yüzünden geliyor. Bu iki şikayetin de nedeni psikolojik. Bu hastalara uzman doktorlarla birlikte psikologlar psikolojik destek veriyor. 
Bu arada bireysel psikoterapi yöntemlerinin dışında grup terapilerinde psikolojik sorunlara katkı sağlandığını öğrenince  bu konu ile ilgili bilgi almak istedik ve sorularımıza Duygu Ruh Sağlığı Merkezi’nde Psikiyatr Dr. Mustafa Övül cevap verdi.

Grup Tedavisi nedir?

AA: Grup terapisi nedir ve nasıl uygulanmaktadır?

Mustafa Övül: Beş- on kişiden oluşturulan gruplar haftada bir gün bir terapist ve bir coterapist eşliğinde toplanarak etkileşim temelli bir iletişim faaliyeti gösterirler. Amaç her bireyin yaşadığı farklı sorunların farklı kişiler tarafından değerlendirilmesidir. Yaşadıkları süreçleri değişik açılardan inceleme fırsatı bulan kişiler sorunlarını farklı açılardan görme imkanını bulmaktadırlar. Kendi özellikleri ile ilgili o güne kadar fark etmedikleri yanlarını keşfetme şansı bulurlar. Örneğin çevrenin davranışları üzerinde bir etkisi olmadığını düşünen biri gerçekte kendileri için başkalarının ne düşündüğünü çok önemsediklerini hayretle fark edebilirler.

AA: Grup terapisinin bireye kazandırdıkları nelerdir?

MÖ: Grup terapisinde sorunlarının gerçek kaynağını öğrenme , kendini daha iyi tanıma , düşünce hatalarını anlama ve değiştirebilme ,ilişkilerde yaşadığı olumsuzlukları fark ederek bunları çözümleyebilme olanağı bulabilirler.