Muhammed İkbal 

 

 

Güneş ufkun derinlerine inerken bir başka alem doğar gecenin içinden.

Göğün lacivert atlası üzerinde yıldızlar ışımaya başlar. 

İnsanlar bu görkemli görünümle her akşam buluşur. 

İnsanla gök birbirlerine yakındır... 

Öylesine yakındırlar ki...

İnsanlar çağlardır yıldızları gözlemektedir. 

Yıldız kümelerini akrep, yengeç diye isimlendiren insandır. 

Yıldızlarla bir tür ruhani ilişki kurmuş başına gelecekleri yıldızlardan öğrenmeye 

çalışmışlardır. *Kayan yıldızların ölen insanların ruhları olduğuna inanmışlardır. 

Görüldüğü üzere uzaydaki ışık yılları ile ölçülen devasa uzaklıklar insan için engel oluşturmuyor: İnsan, mânevi özüyle düşünce gücüyle göklere uzanıyor yıldızlara 

galaksilere ulaşıyor. Bu böyledir, çünkü; kâinatta hiçbir şey, zerreden küreye, 

 

 

 

Kâinat, sözlüklerde, evren diye açıklanıyor. 

Evren (sözlüklere göre) gök varlıklarının bütünüdür. 

Kur’an’a göre kainat ve insan, izler işaretler taşıyan birer kitaptır. 

Kur’an ayetlerinde dikkatler gökcisimlerine çekilir. 

Bitkilere, hayvanlara ve doğal yaşama işaret edilir. 

Doğadaki her bir unsurun nice ibretler taşıyan birer âyet (iz, işaret, belirti, delil) 

olduğu bildirilir ve: “İnsan ve Kâinat kitaplarını oku” öğüdü verilir.

Kur’an, ayetlerini, doğal yaşamdan örnekler vererek açıklar. 

Bu misallerden biri de arıdır:

 

 

Albert Einstein

 

 

Ayet: Arap dilinde iz, işaret, belirti, delil anlamlarına gelmektedir. 

Kur’an, ayeti, mucize anlamında da kullanıyor. Kur’an terminolojisine göre âyet; insanı Allah’a kılavuzlayan, ona Allah’a gidişinde iz ve işâretleri gösteren her şey demektir.

İbret ise; bir olaydan çıkarılan göz açıcı, uyarıcı ders anlamlarındadır; öğreticidir. 

 

 

 

Nahl suresinde arının yaşamı anlatılır... 

Nahl, 69: ‘ Sonra meyvaların her türünden ye de boyun bükerek Rabbinin yollarına koyul ‘ 

Ayetlerden öğrenir anlarız ki; arının çiçek çiçek dolaşıp, nektar toplaması... 

Bal ve kovan yapması onun fıtratına vahiy edilmiştir. 

Arı nektar toplamayı bal ve kovan üretmeyi doğuştan biliyor demektir. 

Biz insanlar arının doğuştan sahip olduğu bilgiye; meleke ya da içgüdü der geçeriz.

O o içgüdüsel yeteneğin nasıl olup ta var olduğu üzerinde pek düşünmeyiz. 

Oysa, asıl düşünülüp ibret çıkarılması gereken iz, işaret budur.

Arının fıtratına vahiy edilen bir programdır bir sistemdir. Arı, yaradılışına konmuş o doğal sistemi nasıl işleteceğini kendiliğinden bilir.Ve bu hiç kuşkusuz bir yaratılış mucizesidir.

 

 

 

Arının yaşam döngüsüne sağladığı katkı bal toplamaktan ibaret değildir. 

Bahar doğal yaşamın üreme çağıdır, bitkilerin aşk mevsimidir. 

Rüzgarlar ve çiçek çiçek dolaşıp nektar toplayan arılar  bahar aylarında polenleri taşırlar. 

Farklı bitkilerdeki erkek ve dişi polenler bu şekilde buluşup yaşamı döllerler.

Ayrı düşmüş polenler, bu yolla çiftleşip ürün verirler. 

Tanrı dileseydi, dişi ve erkek polenleri aynı ağaç ya da çiçekte buluştururdu: 

Cenabı Hak yarattığı her varlığa, hayat sahnesinde, yaşam döngüsünün devamına 

Hizmet edecek görev ve sorumluluklar belirlemiş. 

Bu böyledir çünkü Kur’an söylüyor. 

Tabiat ayetleri de bunu uygulamalı olarak gösteriyor. 

Düşününüz...

Eğer doğadaki düzen böyle işliyor olmasaydı...

Ağaçlar çiçeklenmez polenler döllenmez bitkiler ürün vermezlerdi.

Meyvasız, sebzesiz ,tahılsız, bakliyatsız kalıverirdik yeryüzü toprağı üzerinde. 

*    *    *

 

Albert Einstein’ın, “ Arılar kaybolursa kıyameti bekleyiniz” uyarısı

Işte bu yaşamsal gerçeğe dikkat çekiyor:

 

 

 

 

Arı ile insan yaşamı arasındaki benzerlik dikkat çekici. 

Yaratıcı Kudret arıya buyuruyor: 

Arı da aynen öyle yapıyor: Rabbine teslim olmuş halde yaşıyor. 

Sahip kılındığı içgüdüsel düzene uyuyor. 

Çiçekleri dolaşıyor, polenleri taşıyor, hayatın devamına hizmet ediyor. 

Ürettiği bal ile hem gıda hem de şifa dağıtıyor. 

İnsan da tıpkı arı gibidir; yeryüzü üzerinde evler edinerek yaşar.

Beslenmek ihtiyacındadır; doğadan gıdalanır. İnsanın arıdan farkı, 

arının insiyaki olarak yaptığını bilinçli olarak yapıyor olmasıdır. 

*   *   *

İnsan, doğadan besleniyor demiştik:

Cenabı Hak, Yeryüzü sofrasını bereketlerle donatmış. 

Bu sofrada yaşam için gereken her şey mevcut. 

İnsandan beklenen çalışıp, üretip, hakederek o sofradan nimetlenmesidir.

İhtiyaçtan fazla olanı da yoksullarla paylaşmasıdır.

Nimetleri lütfeden Allah’a şükretmesidir.  

İlahî Takdir’in dünya hayatı için takdir ettiği düzen budur. 

Dünya, insan için eğitim ve sınav yeridir: 

Servet sahipleri, paylaşabilme, sabır ve özveri gösterme sınavına tabidir.

Fedakârlık (özveri) gösterir, rikkatli davranır (başkalarının acılarını kendisininmiş gibi hisseder) yardımlaşarak yaşarsa tekâmül eder, bilge insan mertebesine varırlar. 

Bir taraf (servet sahipleri); şımarıp azmayacak...

Öteki taraf (yoksullar); isyan edip yoldan çıkmayacaktır. 

*    *    *

Kur’an buyrukları evrenseldir tüm zamanları kuşatır.

Arıya yöneltilen İlahî buyruk insan içindir de... 

Arı ve benzeri yaratıklar bunu içgüdüsel olarak yerine getirirler. 

Onlarda insandaki gibi nefsani istekler yoktur; ihtiyaçlar vardır.

Onlar insan gibi nefsin yoldan çıkarıcı etkileri altında değildir. 

İinsan öyle mi?..

İnsanda azgın bir nefs vardır; bıkmadan ister, doymak bilmez... 

Güce tukundur. Servet ve refah peşindedir. Şehvetin batağına kolayca düşebilir.

İnsandan istenen işte bu nefsani-şehvani arzularını dizginleyebilmesidir.

Bunu bilinçli tercihler yaparak yerine getirmesidir. Niçin?

Çünkü insan akıl, irade, vicdan, duyuş ve görüş sahibi kılınmıştır. 

Tercih yapma hakkı vardır dolayısıyla da yaptıklarından sorumludur. 

*   *   *

 

 

(Kur’an; Alak Suresi, 1)

 

Evreni, uzayzamanı, gökcisimlerini ve yıldızları incelemek. 

Varlıkların doğal yapılarını çözümleyip anlamak. 

Uzayzamanın örtüsü altındaki maddeyi tanımak.

Ve hayatın anlamını sorgulamak... 

Bütün bunlar, Kâinat ve İnsan kitaplarının okunmasıdır.

İnsan gözlem yaparken okur. Düşünürken okur. 

Öğrenip anlamanın başka yolu da yoktur. 

Kur’an’da oku diye buyurulmasının ilahî sebebi (hikmeti) işte budur:

Şimdi mistik düşünürler kaînatı nasıl anlatıyor görelim:

 

 

(Muhammed İkbal)

 

 

Muhammed İkbal kâinatı şöyle anlatıyor:

Sünnetullah ileri hareketi esnasında belirli bir noktada sonludur; fakat ona nispetle organik olan ego, yaratıcı olduğundan çoğalmaya müsaittir ve neticede sonsuzdur. 

(Onun) Sonsuzluğu kendi bünyesinde gizlidir. 

O halde tabiatı, sürekli olarak açılıp gelişen ve daha mükemmele giderek 

 

(Sünnetullah:  Bir fiil halinde olmakta olan varlığa Kur’an ‘Sünnetullah ‘ 

(Allah’ın tavır ve tarzı) diyor). 

 

“Y.N.Öztürk

 

 

 

İlahiyat Profesörü Y.N.Öztürk soruyu şöyle cevaplıyor:

 

 

 

 

 

Mevlâna C.Rumî

 

Bu noktada soralım: 

 

Bu soruya Mevlâna C. Rumî’nin Cevabı Şöyle: 

 

Aynı soruyu Muhammed İkbal şöyle cevaplamış: 

 

 

Oluş anlamını veren kevn, İslâm literatüründe bir şeyin kuvveden/düşünceden 

fiile çıkması olarak tanımlanmıştır. 

Kevnin karşıtı fesaddır ki, oluşun durması demektir. 

Bu da, bir şeyin fiilden düşünceye çekilmesi şeklinde tanımlanıyor. 

 

(Şey: Nesne anlamındadır)

 Oluşun sözlük anlamları şöyledir: 1. Olma işi, vuku:  2. Oluşma, teşekkül, tekevvün Felsefede ise oluş, bir durumdan öteki duruma geçişi anlatıyor.  

*    *    *

 

.......................