175 yıllık bir geçmişe sahip olan fotoğraf diğer sanat dallarında olduğu gibi cinselliği farklı boyutlarda ele almıştır. Ama bu ele alış diğer sanat dallarından daha yoğun, daha zorlu ve daha tartışmalı olmuştur. Bu zorluluk veya zorunluluk fotoğrafta nesnesiz hiçbir şey anlatılamadığından, cinselliğin de var olması için nesnesinin karenin içinde yer alması zorunluluğudur. Ama sanılanın aksine fotoğraftaki cinsellik, yalnızca çıplak insan çekildiğinde gündeme gelen bir konu değildir. Önemli olan cinselliğin neyin ardına gizlendiği ve fotoğrafçının ilgisini yönelttiği nesneler tarafından nasıl ortaya çıkarıldığıdır. Bu da; yaklaşım biçimlerine ve yöntemlerine bağlı olarak bazen nü,  bazen erotizm, bazen de pornografi üzerinden dile getirilmiştir.

 

Fotoğrafın icadından kısa bir süre önce (1835’ten önce)  çıplak görüntüler çizim, desen ve/veya  yağlıboya resim olarak  devreye girmiştir. Böylece, ressamların çizdikleri görüntülere fotoğrafçıların fotoğraf makinesiyle saptamış  olduğu görüntüler de eklenmiştir. Resim ile fotoğraf arasındaki bu etkileşim, özellikle cinsel içerikli görsel anlatıların her geçen gün daha cesurca ele alınmasına yol açmıştır. Yirminci yüzyılda yalnızca resim ve fotoğraf sanatında değil, bütün görsel sanat dallarında cinsellik konusu daha sık ve daha cesurca işlenmiştir. Toplumların düşünsel özgürleşmesi, sanatın da cinsellik izleğini geçmişe göre çok çok daha rahatça ele alıp işleyebilmesine olanak sağlamıştır. Fotoğrafta cinselliği işleyen yumuşaktan serte veya nü’den erotizme oradan pornografiye geçen çeşitli fotoğraflardan söz edilebilir. Resimde veya sanatın herhangi bir yapıtında onu üreten sanatçının -yalnızca- imgeleminde ve fantezi dünyasında yer alabilecek cinsellik, fotoğrafta daha bir görünür olmuştur. Sonuçta fotoğraf yaratıcısının ve algılayıcısının tutumuna göre erotizm, nü ve pornografi arasında gidip gelmiştir. 

 

Çıplaklık bir fotoğrafa konu olduğu zaman  kullanılışına göre erotizm sınırları değişkenlik gösterebilir. Bu durum üç ayrı fotoğrafik bağlamda ele alınabilir; nü, erotik ve pornografik fotoğraf…Çünkü insan bedeni söz konusu olunca, çıplaklık ve dolayısıyla erotizm kaçınılmazdır. Erotik fotoğrafın özneleri genellikle ‘çıplak’tır. Ne var ki bir fotoğrafın ‘erotik’ olarak yaftalanması için ‘çıplaklık’ın kaçınılmaz bir gerek olduğu söylenemez. Örtülü, yarı-giyinik, giderek giyinik öznelerin bakışıyla, duruşuyla, üstüne düşürülmüş ışıkla ‘erotik’ olabileceğini/olabildiğini gözlemek olanaklıdır.
 

Nü; kelime anlamı olarak çıplaklığa karşılık gelir. Ancak bu bahsi geçen “nü, erotik ve pornografik” tarzdaki fotoğrafların farklı niteliksel özellikleri vardır. Bu niteliksel farklar nedeniyle; içeriklerinde bulunan ortak bir çıplaklık unsuruna karşın hepsi birden “nü fotoğraf” olarak adlandırılamazlar. Nü fotoğrafın içeriğindeki çıplaklık; ona eşlik eden ışık, gölge, şekil, form, vb biçimsel nitelikler nedeniyle estetik bir doz barındırır. Fotoğraftaki çıplak; cinsel bir obje olarak değil, estetik ve görsel bir  unsur olarak fotoğraftaki yerini almıştır.

Estetik doza sahip olan çıplaklık; cinselliği çağrıştıran bir görünüme kaymışsa, fotoğraf da erotizme doğru kaymaya başlamıştır. Zira erotik fotoğraf; içerik yapısı itibariyle cinsel ilişkiye göz kırpar. Erotik fotoğrafın salt biçimsel ve estetik bir yapısı olmayıp  aynı zamanda cinsel uyaranları bulunan bir yapısı da vardır. Bu anlamda erotik fotoğrafın temelde çıplaklığı görsel bir unsur olarak ele almayıp  tensel bir unsur olarak değerlendirmesi, kaçınılmaz olarak erotik nü terimini karşımıza çıkartır.  Fotoğraftaki çıplak obje; arzulayan ve arzulanan vücut diline sahip cinsel bir obje olarak karşımızdadır artık. Bu fotoğraf artık erotizmi de geçerek pornografik fotoğraf olarak karşımıza çıkar. Fotoğraftaki çıplaklık, cinsel bir uyaran olmanın da ötesinde; cinsel organların, cinsel ilişkinin veya çeşitli sapkınlıkların kaba bir saptamasına vesile oluyorsa; artık fotoğraf da pornografik bir yapıya bürünmüştür diyebiliriz.  

 

Nü, erotik ve pornografik fotoğrafın birbirinden ayrıldığı bir nokta da sanat bağlamındaki okumalardır. Nü fotoğraf için çıplaklık, olmazsa olmaz bir şarttır.  Nü fotoğrafa konu olan çıplak obje, anlatımı destekleyen bir görsel unsur ya da biçimi destekleyen bir estetik unsurdur. Cinsellik fotoğrafın ana ilgi odağı değildir. Hedeften sapmış bir nü fotoğraf, çok rahatlıkla fotoğrafçının isteği dışında kaba bir erotizme veya ucuz bir pornografiye doğru kayma gösterebilir. Böylesi istemli veya  istemsiz sapmalar, fotoğrafçının objesine bakış açısının etkilediği bir başarı veya başarısızlık problemidir aslında…Erotik veya pornografik fotoğrafın ilgi alanına ait içeriklere sahip bazı sanatsal veya sanatsal olmayan bağlamda üretilmiş olan bu fotoğraflar sonuçta babaerkil toplumun bir eğlence aracıdır. 

Bu sebeptendir ki, topluma egemen olan babaerkil anlayışın bir yansıması olarak; erotik ve pornografik fotoğrafta metalaştırılmış olan imge; kadın imgesidir. Erotik fotoğrafa konu olan kadın imgesi ise  sadece dış görünüşe indirgenmiş değerlere sahip olan ancak çoğunlukla estetize edilmiş bir dişidir. Bu açıdan yaşlı, şişman, kusurlu, vb özelliklerdeki sıradan bir kadının sahip olduğu dişilik; toplumsal uzlaşıdaki erotik fotoğrafın konusu değildir. Bunun tersi de söz konusu olsa bile bu çok nadir bir durumdur. Dış görünüşündeki kusurları belirgin bir kadının erotik fotoğrafları, ticari bir editör gözlüğünden fotoğrafçının başarısızlığı olarak görülecek; yaşlı bir kadının erotik çağrışımlı fotoğrafları ise bir tür sapkınlık (pornografi) olarak yorumlanabilecektir. Estetize edilmiş dişinin karşılığı olarak erkek ise; erotik ve pornografik fotoğrafta bütünlüğü tamamlayan  bir unsur olarak karşımıza çıkacaktır.

Erotik fotoğrafı pornografik fotoğraftan ayrımlı kılan, cinselliği, Türkçemizdeki deyişle ‘kör, kör parmağım gözüne’ sergilememesidir. Yani, pornografik fotoğraf bütün açıklığıyla cinsellik sergiler. Erotik ve pornografik fotoğraf için  çıplaklık önemli bir unsurdur, ancak olmazsa olmaz değildir. Sembolik anlatımlar ya da fetiş nesneler aracılığı ile cinsel çağrışımlar veya uyaranlar sağlanabilir. Bir cinsel organı, cinsel birleşmeyi, cinsel doyuma ulaşma yolları ve hâllerini, vb. ayrıntılı olarak gösterir. İzleyende zihinsel bir çaba gösterme, ‘hayal etme’ gereksinmesine yer bırakmaz. Oysa, erotik fotoğraf görülenin haricinde yorum yapılması gereken bir içerik barındırır. Bu özelliğiyle, erotik fotoğrafın, pornografik fotoğraftan daha kışkırtıcı bir niteliği olduğu söylenebilir. Yani pornografik fotoğrafın ‘gizem’i yoktur. Ancak erotik fotoğrafın ise çözülmeyi/yorumlanmayı bekleyen bir ‘giz’i vardır. Erotik fotoğraf hayal kurdurur. Pornografik fotoğrafta ise her şey ortadadır.   

Cinsellik ve buna bağlı olarak arzu, insanın, hayatını üzerine kurguladığı en önemli dışa vurumlarından biridir. Ama günümüzde kötüye kullanılmaktadır. Cinsellikle ilgili konular, metafizikten kimyaya kadar birçok farklı disiplin tarafından açıklanmaya çalışılır ama tüm bu çabalar yetersiz kalır. Sanılanın aksine, yalnızca cinselliğin ön planda olduğu, erotik görüntülere sahip insanların yer aldığı, devirlerine göre biçimsel değişimler gösteren fotoğraflar değildir konumuz; iki nokta arasında fotoğraf aracılığıyla kurulan o sonsuz ve eskimeyecek olan bağdır.  Yaşam ve sanatla bu denli iç içe olan cinsellik, fotoğrafla da aynı dereceden akrabalık bağlarına sahiptir.