SAVAŞTAN SONRA

“Auschwitz’den sonra şiir yazılmaz” dedi  Adorno,
 
 
İspanya iç savaşından sonra yaptığı “GUERNİCA” tablosu önünde; “-Bunu siz mi yaptınız?” diyen Albay’a “-Hayır, siz  yaptınız” dedi Picasso.
 
 
Orhan Veli, 2. Dünya Savaşından sonra  “HARBE GİDEN” şiirini yazdı;
 
Harbe giden sarı saçlı çocuk! 
Gene böyle güzel dön; 
Dudaklarında deniz kokusu, 
Kirpiklerinde tuz; 
Harbe giden sarı saçlı çocuk! 
 
                       
Pablo Neruda, İspanya İç Savaşından sonra  “BAZI ŞEYLERİ AÇIKLIYORUM” şiirini yazdı.
 
Soracaksınız: Leylaklar nerede hani?
Gelincik yapraklı metafizik nerede?
Sözcüklerine incecik delikler açıp
onları saçan yağmur nerede?
Kuşlar nerede hani?
 
Her şeyi anlatayım.
 
Kent dışında yaşardım,
Madrid dışında, çanlarla,
saatlerle, ağaçlarla.
 
Görülürdü oradan
kurumuş yüzü Kastilya'nın
meşin bir okyanus gibi.
                       Evime
çiçek-evi derlerdi, sardunyalar fışkırırdı
duvarlarından çünkü:
güzel bir evdi
köpekleriyle, çocuklarıyla.
                         Hatırladın mı, Raul?
Rafael, hatırladın mı?
                         Hatırladın mı, Federico?
yerin altında, 
hatırladın mı, balkonlarında o evin
Haziran ışığı çiçekler doldururdu ağzına.
                                          Kardeşim, kardeşim!
 
Her şey
o kalın sesler, tezgâhların tuzu,
kabarmış ekmekler çıkaran fırın
ve heykelleriyle Argüelles pazarı
kurumuş bir mürekkep hokkasıydı sanki aldatmalar içinde:
yağ akardı kaşıklara,
ayakların, ellerin derin çarpıntısı
sokaklarda büyürdü,
metreler, litreler, temel
ölçüsü yaşamın,
                       balık yığınları,
rüzgâr gülünü bile şaşırtan
soğuk güneşiyle kiremitler,
patateslerin ince, çıldırmış beyazlığı,
domatesler yuvalanırdı denize dalga dalga.
 
Bir sabah tutuştu bunların hepsi,
bütün canlıları yutmak için bir sabah
fışkırdı topraktan
şenlik ateşleri,
silah vardı artık,
barut vardı artık,
artık kan vardı.
Haydutlar geldi uçaklarıyla,
yüzükleriyle, düşesleriyle haydutlar,
takdisler dağıtan kara keşişleriyle
haydutlar geldi gökyüzünden
çocukları öldürmek için,
çocuk kanı aktı sokaklarda
düpedüz çocukların kanı aktı.
 
Çakalların bile tiksindiği çakallar,
kuru çalıların bile tükürdüğü taşlar,
yılanları bile iğrendiren yılanlar!
Yüzyüze gelince bunlarla
kanını gördüm İspanya'nın,
kabarıyordu
bir onur ve bıçaklar dalgasında boğmak için sizleri!
 
Hain
generaller:
ölü evimi görün,
bakın paramparça İspanya'ya:
erimiş maden akıyor her evden
çiçek yerine,
her çukurundan İspanya'nın
İspanya yükseliyor,
her ölü çocuktan bir tüfek fışkırıyor,
gören bir tüfek,
kurşunlar doğuyor her cinayetten,
o kurşunlar günün birinde
on ikisinden vuracak yüreğinizi.
 
Soracaksınız: Şiiri neden
düşleri anlatmıyor, yaprakları
ve büyük yanardağlarını anayurdunun?
 
 
Gelin görün kanı sokaklardaki.
Gelin görün
kanı sokaklardaki.
Gelin görün kanı
sokaklardaki.
 
 
 
Erich Maria Remarque I. Dünya Savaşından sonra savaşın korkunçluğunu ve anlamsızlığını ele aldığı “BATI CEPHESİNDE YENİ BİR ŞEY YOK” romanını yazdı. 
 
 
Bertolt Brecht, “GELECEK OLAN SAVAŞ” şiiriyle savaşların sonucunu yazdı.
 
İlk savaş değil. Ondan önce
Başka savaşlar da oldu.
En sonuncusu bittiğinde
Kazananlarla yenilenler vardı.
Yenilen yanda yoksul halk
Açlıktan kırıldı. Kazanan yanda
Açlıktan kırıldı yine yoksul halk.
 
 
Nazım Hikmet “KIZ ÇOCUĞU” şiiriyle  2. Dünya Savaşından sonra Atom bombasının nükleer etkilerini yazdı.
Kapıları çalan benim 
kapıları birer birer. 
Gözünüze görünemem 
göze görünmez ölüler. 
Hiroşima'da öleli 
oluyor bir on yıl kadar. 
Yedi yaşında bir kızım, 
büyümez ölü çocuklar. 
Saçlarım tutuştu önce, 
gözlerim yandı kavruldu. 
Bir avuç kül oluverdim, 
külüm havaya savruldu. 
Benim sizden kendim için 
hiçbir şey istediğim yok. 
Şeker bile yiyemez ki 
kâat gibi yanan çocuk. 
Çalıyorum kapınızı, 
teyze, amca, bir imza ver. 
Çocuklar öldürülmesin 
şeker de yiyebilsinler. 
 
 
Steven Spielberg, dünyada en fazla izlenen ve en fazla ödül alan Nazilerin  uyguladığı soykırımı anlatan “SCHINDLERİN LİSTESİ” filmini yaptı. 
 
 
Sinoplu ilkokul öğrencisi Fatmagül Gökçe çizdiği savaş karşıtı karikatür ile dünya birincisi oldu. 
 
 
Mustafa Kemal Atatürk,  Kurtuluş Savaşından sonra “YURTTA BARIŞ, DÜNYADA BARIŞ”  dedi. 
 
 



SAYI 35 (Kasım- Aralık 2016)

Bu yazı 4205 defa okundu.