YALDIZLI SOBA BOYASI İLE BOYANAN ATATÜRK

Türkiye’nin en önemli  heykeltraşının eseri Adana’da yaldız boya ile boyanıyor

“Adana’nın yine ılık, güneşli ve renkli bir bir günüydü. Atatürk’ün İstasyon'dan şehre girerken ilk uğradığı yer Atatürk Parkı’ndaki abidesi oldu. Heykelin etrafında ağır ağır dolaştı. Çevresindeki figürleri inceledi. Abidenin arkasındaki “Bende bu vakayiin ilk hissi teşebbüsü, bu memlekette, bu güzel Adana’da doğmuştur” yazısını okudu. Bu sözlere kaynaklık eden, geçmiş ve bunalımlı günleri anımsadı.

Atatürk, kendi heykeli önünde fotoğrafçılara poz verdi. Heykelle model sanki birbirlerine bakıştılar. Sanırız ki, Atatürk hayatında ilk defa kendi heykeli önünde fotoğraf çektiriyordu.”

Atatürk’ün 19 kasım 1937 tarihinde Adana’ya 8. Kez geldiği gün için Taha Toros o zamanlar böyle yazmış.

Gerçekten de Adana’daki bu anıt önderin beğenisini hakkedecek kadar önemli bir sanat eseri. Özelikle gelişi güzel yapılan heykellerin çoğaldığı son zamanlarda, Adana’nın bir baş yapıt olarak övünebileceği bir eserdir, Atatürk Parkı’ndaki heykeller grubu.

1933 ile 1935 yılları arasında , ülkemizin yetiştirdiği en önemli heykeltıraşlardan Ali Hadi Bara tarafından yapılmıştır.

HEYKELLER GURUBU

Anıt tek başına bir heykel değil, bronzdan yapılmış bir heykel grubudur.

Bu heykel grubunun en önemli elemanı mermerden yüksek bir kaide üstüne yerleştirilmiş, ayakta duran pelerinli bir Atatürk heykelidir. Bu heykel daha aşağıda duran 3 farklı figürün arasında yer alır.

Bir üçgen gibi dizilmiş bu figürlerden elinde 6 adet ok tutan çıplak erkek heykeli üçgenin tepesini teşkil ederken, Kurtuluş Savaşı’nda silahı ölen kocasından devralarak savaşa devam eden kadın bir köşeyi; arkasında çantası, önünde diz çökmüş kadının elini şefkatle tutan asker de diğer köşeyi oluşturur.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi bu heykellerin hepsi de bronzdan yapılmıştır. Bronz zamanla havayla temas ettikçe değişim gösteren bir malzemedir. Önce biraz kararır, arkasından oksitlenerek yeşillenmeye başlar. 

ATATÜRK HEYKELİNİN BAKIMI

Sözün özüne gelirsek eğer, biz de yazımızda tam da bu konuya değinmek isteği içindeyiz. Adana’nın en önemli heykelinin bakımı veya bakımsızlığını anlatmak istiyoruz.

Bir heykeller diyarı sayılan Avrupa’ya göz atarsanız eğer, bronz heykellerin iki farklı şeklini görebilirsiniz.

Birincisi heykeller hiç müdahale edilmeden oksitlenmeye bırakılmıştır, dolayısıyla yemyeşil dururlar. Böyle bırakılan heykeller için zannederiz, doğallığı bozmamak görüşü vardır. “Bronzu seçtiysen sonuçta rengi yeşil olacak, bileceksin” gibi bir düşünce yani...

İkincisi hava şartları nedeniyle oksitlenen veya bozulan heykellerin mekanik yolla veya çeşitli kimyasallarla temizlenip bakımı yapılmaktadır. Böylece hem heykelin ömrü uzamakta hem de görünümü ilk haline gelmekte.

ÜLKEMİZİN İYİ ÖRNEKLERİ

Ülkemizde bile bilinçli kurumlar şehirlerinin süsü olan bu eserlerin bakımını doğru yöntemlerle yapmakta. Örneğin Manisa Belediyesi’nin Cumhuriyet Meydanı’ndaki anıtta nasıl bir bakım yaptırdığını gazetelerde okuduk. Haber şöyleydi; 

Anıtı yapan merhum Prof. Dr. Tankut Öktem'in öğrencisi heykeltraş Çağrı Özbay tarafından yapılan bakım ile, anıttaki heykeller daha görkemli hale geldi. Bakım çalışmaları hakkında bilgi veren heykeltraş Özbay, heykelin zaman içerisinde hava koşullarından kaynaklı oksidasyona maruz kaldığını ve bakım zamanının geldiğini belirterek, "Bronz heykeller zaman içerisinde bakıma ihtiyaç duyarlar. Milli Egemenlik Anıtı'nda yer alan heykellerde de kirlenme, paslanma ve kararma gibi olumsuz durumların olduğunu tespit ettik. Biz de kimyasal maddeler yardımıyla heykellerin üzerine yapışan oksidasyonu uzaklaştırıp dökümden çıktığı günkü haline getirdik. Daha sonra özel kombinasyonlarla hazırlanan kimyasallar sayesinde görsel efektlerini tamamlayıp yapılan işlemlerin zaman içerisinde kaybolma riskini en aza indirgemek için bakım yaptık" dedi.

Yani öncelikle bakımı da bir heykeltraş yapmış. Boyamak yerine kimyasallarla oksidasyonu temizleyip, heykelin gerçek dokusunu yeniden ortaya çıkarmışlar. Bronz kaynaklarla delik ve çürükleri tamir etmişler.

Peki Hadi Bara gibi büyük bir üstadın yaptığı Adana’daki Atatürk Heykel grubunun bakımı nasıl yapılıyor?

Sarı renkli yaldızlı boya ile boyanıyor maalesef... 

İnanmayan gidip bakabilir.