Çukurova’da su temini tarih boyunca sorun olmuştur. Ova yeterli yağış alsa da Torosların karışık yapısı, su tutulmaması anlamına gelmektedir. Karataş’ta su yoktur ve Çatalan’ın suyuna gereksinimi vardır.

Antik Dönem Çukurovası’nın askerî limanı Kız Kalesi; ticarî limanları Karataş ve  Yumurtalık’tır.

Su çok mu uzakta? Teknik, ekonomik sorunlarımız mı var?
Antik dönem Çukurovası’nın Askerî limanı Kız Kalesi; ticarî limanları Karataş ve  Yumurtalık’tır. Su altı kayaları ve sığlıklar diğer alanların liman olarak yapılmasına olanak vermemektedirler. Kız Kalesi’nin yanıbaşındaki Akkale’deki büyük sarnıç, Lamas Çayı’nın üst kesimlerinden aldığı suyu gemilere servis etmektedir. Kız Kalesi’nde işler bir ölçüde kolaydır,  Lamas Çayı yanı başındadır. Önemli ticarî liman olmak istiyorsa Yumurtalık su sorununa bir çözüm bulmalıdır.

Mısırdan Gelen Susuz Gemi…
Mısırdan yola çıkan bir gemi önce güney rüzgarlarıyla Çukurova limanlarına uğrardı. Gemiciler kıyıyı kaybetmekten korkarlardı. Açıklar cinler, periler, canavarlarla dolu olabilirdi. Hatta belki de dünyanın kenarından dışarıya düşme düşeceklerdi. Kara takip edilmeli ve limanlardan su alınmalıdır. Buradaki limanlara uğraması için limanların öncelikle suyu olmalıdır. Bu gemiler sonra Kıbrıs ile Anadolu arasından, ‘Kanal’dan geçerek Roma’ya kadar batıya yönelirlerdi. Yol boyu tüm limanlar ‘Civita Libera - Serbest Şehir’dir.’ Bu limanlarda dilin, cinsin, siyasî ve felsefî düşüncen ne olursa olsun, sahip olduğun her şeyi satabilirdin. Sattığın malın parasını alır parayla veya yeni aldığın mallarla yeniden yollara düşerdin. Ancak para Roma’daydı.

“Ferhat gibi, Kemerleri, tünelleri, Kazamasak dağları tepeleri, gelemezse köy çeşmesine su Sen yapmazsan, ben yapmazsam, biz yapmazsak, Nasıl çıkar ülkemiz aydınlığa… Nasıl kurulur, fabrikalar, okullar hastaneler Nasıl uyandırır anneler çocuklarını, ekmek getirir babalar evlerine…”

Erzin’in üzerinden, Amanosların batısından İsos’a gelen su, Yumurtalık için yeterli değildi. Su Osmaniye üzerinden gelmeliydi.

Bir Ferhat Lazım...
Yumurtalık, Karataş büyümek istiyorlarsa su bulmalıdırlar. Çözüm için Roma barışı dönemine ve ‘Suların Efendisi’ olmak isteyen bir ‘Ferhat’a gereksinim vardır. Yumurtalık’a su teknik anlamda çok uzaktır. Nispeten yakınındaki Ceyhan suyu içmeye uygun değildir. Erzin’in üzerinden Amanosların batısından İsos’a gelen su, Yumurtalık için yeterli değildir. Su Osmaniye üzerinden gelmelidir. Amanosların kuzey yüzünden getirilmelidir. Ancak önemli teknik sorunlar vardır. Osmaniye’de denizden yükseklik 50 metreyken, Yumurtalık deniz seviyesindedir. Su akımı için suyun eğiminin 1/250 olması idealdir. Su 250 metre gittiğinde 1 metre alçalmalıdır. Aradaki mesafe kuş uçusu 40 km. dir. Su yolları düz inşa edilmiş olsalar bile bu mesafede eğim 50 / 40 000, yani  1/800’dür. Bu teorik eğim, erişilemeyecek bir hedeftir.

Yeryüzünde eğimi takip etmek, mesafenin uzatılması ve eğimin azalması anlamındadır. Su göllenecek ve suyun hızı düşecektir. Bu kritik noktada çözüm, imparator Ferhat’tan gelir. Amasyalı Ferhat dağları delmişti. Osmaniye - Yumurtalık su yolunda dağlar delinmeli, vadiler su kemerleri üzerinden aşılmalı veya sızdırmaz borular üzerinden  sifon etkisiyle su taşınmalıdır. Dağlar iki yönden delinmeli ve orta yerde tüneller karşılaşmalıdır. Bu da yüksek uygulamalı yüksek matematik bilgisi demektir. Yöntem ilk kez İ.Ö.5. yy’da Samos adasında  kullanılmıştı.  Bunlardan öte bu kararlıkta yöneticiler olmalıdır. Bu su yolunu yaptıran Çukurova’nın Ferhatı kimdir? Ferhat,  Domitianus’dur. İ.S. 1. yy’da hüküm süren imparator’un Çukurova’ya hizmeti çoktur. Aslında kardeşi ve babası Titus ve Vespasian’da bölgemize hizmet etmişti. Samandağı’ndaki antik kenti, sel sularından korumaya yönelik ünlü Titus Tüneli dönemlerinde yapıldı.

Kadirli,  ailenin adıyla –Flavianapolis-, kuruldu. Çukurova metropolü, Anavarza’daki Roma su yolları, Domitian döneminde yapıldı. Bu nedenle Anavarza’daki bir heykel, kaidesinde ‘Suların Efendisi’ unvanıyla anıldı. Döneminde Roma, Hazar gölü kıyısındaki ‘Boyukdash’a kadar büyüdü. Batı Çukurova’da, suların Ferhat gibi dağların delinerek getirildiği bir kent kuruldu. Domitiopolis günümüzde Ermenek civarındaki Dindebol köyüdür. Dağlardan taşınan sular, her taraftan şırıl şırıl akmaktadır. Osmaniye’den Yumurtalık’a su  geldi… Çatalan’dan Karataş’a su hangi bahara? Karataş’a su getirilmesi için Ferhat gibi yöneticilere gereksinim var.