Basic HTML Version
Bir Gezginin Notlarından:
BTC
25 BİN YILLIK
MAĞARA RESİMLERİNDEN,
4 MİLYON YILLIK ADANALI’YA
KADAR UZANAN SANAYİ;
Yazı ve Fotoğraflar:
S. Haluk Uygur
G
eçenlerde sohbet sırasında bir
arkadaşım Çukurova’nın 4 büyük
nehrinden bahsedince şaşırmış-
tım. “Adana; ovaya bereket sunan 4 neh-
re sahip” diyordu. 4 nehir? Biri Seyhan…
Diğeri Ceyhan… Hadi bir de Tarsus’u
sulayan Berdan’ı sayalım, 3 olur. Haliy-
le soruvermiştim “dördüncüsü hangisi?”
diye. “Tabii ki Bakü –Tiflis- Ceyhan Boru
hattı” demişti. “Diğer nehirler su ile bere-
ket sağlarken, BTC’den de petrolün bere-
keti akıyor.”
Boru hattının bölgemize ve ülkemize
katkısı konu olunca, BTC’yi başka bir yö-
nüyle anımsayıverdim. Hani serde gezgin-
lik var ya… Bir zamanlar aklıma takmış,
Bakü’den başlayarak, Adana- Ceyhan’a ka-
dar hattın gittiği yerleri dolaşmaya karar
vermiştim. Tabiî ki Gezgin, tarihin ve do-
ğanın baskın olduğu yerleri dolaşır… Ben
de haliyle böyle yerleri seçerek gezmiştim,
BTC’nin güzergahını. Bu geziden sonra da
çok şaşırmıştım… Hatta şaşırmaktan öte
çok mutlu olmuştum. Şaşırmıştım… Han-
gi yere gitsem dünya harikası bir eserle
veya doğal bir güzellikle karşılaşıyordum,
nasıl şaşırmayayım. Mutluluğumun ne-
deni ise BTC’nin tarihî ve doğal değerlere
gösterdiği hassasiyet ve ilgiydi. Müsaade
ederseniz bunların bir kısmını sizlere de
anlatayım.
25 Bin Yıllık Resimler
Öncelikle Gobustan’dan bahsetmeli-
yim. Ancak Gobustan’ın önemini an-
layabilmek için Altamira ve Lasque
Mağraları’nı bilmek gerekir. Bu sonuncu-
lardan biri İspanya’da, diğeri ise Fransa’da
bulunan, dünya tarihi için çok önemli
iki yer. Mağaraların önemi duvarların-
da insanlık tarihinin en eski resimle-
rinin çizilmiş olmasından ileri geliyor.
En eski deyince şimdi siz soracaksınız,
“kaç yüzyıl?” diye… Yüz yılı boş verin 15
bin yıl diyebiliriz. Hatta 25 bin diyenler
de var. Ama sıkı durun Gobustan deni-
len mağaraların duvarlarında da resimler
var. Üstelik yapılan karbon testleri bun-
ların arasında 25 bin yıldan daha eski
olanların bile olduğunu göstermiş. Yani
Gobustan’ın ortaya çıkarılıp, tanıtılmasıy-
la dünya sanat ve turizm çevresinin ilgisi
Avrupa’dan Bakü’ye çevrilecek.
Gobustan Bir BTC Projesi
İlgi Avrupa’dan Bakü’ye çevrilecek de-
mekle Gobustan’ın yeri konusunda ipucu
vermiş oldum herhalde. Daha açık söyle-
mek gerekirse, Gobustan; Bakü’den yakla-
şık 15-20 kilometre uzaklıkta, BTC Boru
Hattı’nın hemen başladığı yerde. Bölgede
çeşitli mağaralar bulunmakta. Mağaralar-
la birlikte de açık alanlar. Yapılan analizler
buranın en az 25 bin yıldır var olduğunu
ve son iki bin yıla kadar çeşitli kavimler-
ce bir tapınma yeri olarak kullanıldığını
gösteriyor. Duvarlardaki resimler de inanç
ve tecrübelerin gelecek nesillere aktarıl-
ması için yapılmış olsa gerek. Tam bu-
rada önemli bir şeyden bahsetmeliyim.
Sizde böylece Gobustan ile konumuz
hakkındaki ilintiyi öğrenmiş olacaksınız.
Ve tabiî ki niye mutlu olduğumu da…
25 bin yıldır orada duran Gobustan
Bölgesi’ni düzenleyip, bir müze haline ge-
tiren ve bu değeri dünyaya tanıtmaya çalı-
şan kuruluş BTC’nin ta kendisi…
40