Savaş ve Şiddet Ortamında Sanatın Yasaklanması: Sanat Bir Eğlence midir?

ADANA

ADANA ALTIN KOZA FİLM FESTİVALİ NEREDEYSE TÜMÜYLE İPTAL EDİLDİ…

Eylül 09, 2015   

Bu yıl 22 nci kez gerçekleştirilecek olan Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nin 14-20 Eylül 2015 tarihleri arasında yapılacağı açıklanmıştı… Ancak, son dönemde giderek artan terör olayları ve kayıplar nedeniyle Festivalin geleneksel açılış ve kapanış törenleri ile konserler, film gösterimleri, yarışma filmleri, galalar ve diğer etkinlikler iptal edildi…


MERSİN          


ANTALYA


Antalya Ticaret ve Sanayi Odası’nın (ATSO), sanat galerisine dönüştürülen kent merkezindeki eski hizmet binasının Picasso resimleri ve Ara Güler’in fotoğraflarının yer aldığı sergiyle yapılacak resmi açılış töreni, terör olayları nedeniyle iptal edildi.


İSTANBUL 

Funda Arar ve Fazıl Say’ın ardından müzisyen Ogün Sanlısoy da terör gerekçesiyle konserlerin iptal edilmesi gerektiğini savunanlara tepki gösterdi. Konserlerine devam edeceğini belirten Sanlısoy, terörün düşmanlarından birinin sanat olduğunu söyleyerek, sanat etkinliklerini iptal etmediği için kendisine sosyal medyada tepki gösterenlere, “Sen bugün kapattın mı dükkanının kepengini? 'Patron ben gelmiyorum bu hafta işe' dedin mi? Yanında çalışanlara 'Üç gün çalışmıyorsunuz, paydos' dedin mi? Ya da düğününü erteleyebildin mi, ertelemeyene kızabildin mi?” sözleriyle cevap verdi. 

Yukarıda dört büyük şehirde yapılacak sanatsal etkinliklerin iptali ile ilgili duyuruları koydum. Gerekçe olarak son günlerde artan terör olayları gösterilerek bu etkinlikler ya belediyelerin veya organizatörlerin terör olaylarını bahane göstermesiyle iptal edildi. Bunun gibi bir çok etkinlik daha iptal edildi. Peki siz herhangi bir futbol maçının iptal edildiğini, televizyon yayınlarının değiştirildiğini, sinemaların kapatıldığını  duydunuz mu? Peki film festivaline katılan filmler, Ataol Behramoğlu’nun barış isteyen, savaşa karşı olan şiirleri, Picasso’nun savaşı anlatan Guernica adlı resmi ve resim sergisi veya Ara Güler’in fotoğraf sergisi veya Fazıl Say’ın Sivas Katliamı anısına Metin Altıok’un şiirlerinden yaptığı piyano resitali bir eğlence midir? Yoksa sanatlarıyla savaşa karşı çıkan, barışı savunan eylemler midir? Peki bunlar haricinde terörü kınamak  nedeniyle işine gitmeyen, dükkanını, marketini kapatan, lokantasında yemek vermeyen, sınıfında ders anlatmayan veya futbol liglerinin iptal edildiğini duydunuz mu? Hayır. O zaman neden hep sanatsal faaliyetler yasaklansın?  Oysa ki futbol bir eğlencedir. Ama içindeki parasal döngü nedeniyle kimse tarafından bir lig maçının bile iptal edildiği görülmemiştir. Tabii ki savaş ve şiddet ortamında sazlı sözlü eğlenceler ertelenebilir veya yasaklanabilir. Ancak her türlü sanat barışı savunur, şiddete ve teröre doğası gereği karşı çıkar. Tarihte bunun en güzel örneklerini aşağıdaki fotoğrafta, resimde ve şiirde  görürüz. 

1972 yılında Vietnam savaşında Huynh Cong Ut’un çektiği  Phan Thi Kim Phuc’un fotoğrafı. Bir napalm saldırısında ağır yanıklar alan 9 yaşındaki kız çocuğunun diğerleriyle birlikte Güney Vietnam’daki bir yolda koşarak kaçışı, savaşı çok acı bir şekilde temsil eder. Bu fotoğraf ile tüm dünyada savaş konusunda korku ve nefret duyguları uyanmıştır. Bu fotoğrafın bu konuda yazılacak onlarca sayfa yazılardan daha fazla etkili olduğu şüphesizdir. Çünkü Vietnam savaşını bitirmiştir.

Guernica, savaş trajedilerinin ve savaşın bireyler üzerindeki acı verici etkilerinin bir özetidir. Her pazartesi Guernica’da panayır günüdür. Tam da o gün gelirler, çünkü amaçları olabildiğince fazla insanı öldürmektir ve bunu da başarırlar. Tablo zaman içinde, savaşın yarattığı trajedilerin anımsatıcısı, savaş karşıtı ve barış yanlısı düşüncelerin sembolü haline gelmiştir. Tabloda, ölüm, şiddet, gaddarlık ve çaresizlik sahneleri, bunların asıl sebebi gösterilmeksizin işlenmiştir. Kısaca anlatılan faşizmdir.
   
Ara Güler, bize İstanbul’un en güzel fotoğraflarını gösterir. Ara Güler’in fotoğrafları bir eğlence midir ki gösterimi ertelenir? 
Ataol Behramoğlu en güzel barış veya savaş karşıtı şiirler yazmıştır. Aşağıdaki gibi:

"Cellat uyandı yatağında bir gece
"Tanrım"  dedi  "Bu ne zor bilmece :
Öldürdükçe çoğalıyor adamlar
Ben tükenmekteyim öldürdükçe..."
 
Tüm bu örnek verdiğim fotoğraf, resim veya şiir de siz hiç eğlence buldunuz mu? Peki neden veya hangi mantıkla yasaklanır sanat? Bunu yapanların çoğu yöneticilerdir. Ya belediye başkanıdırlar, ya bir kurumun yöneticisidirler veya bir ili, ilçeyi yöneten vali veya kaymakamdırlar. Bunların çoğu herhangi bir sanat eğitimi almamışlardır. O yüzden her şeyi eğlence zannederler. Bunları yasaklayarak vicdanlarını rahatlatacaklarını zannederler. Oysa ki terör örgütlerinin veya terörün de istediği budur. Topluma korku, yasak, yılgınlık salsınlar. İnsanlar evlerinden çıkmasınlar. Zannederler ki insanlar sinemaya , tiyatroya, sergiye, konsere gitmezlerse terörü kınayacaklar veya önleyecekler. Oysa ki savaşı veya terörü  Ataol Behramoğlu’nun bir şiiri, Ara Güler’in bir fotoğrafı, Picasso’nun faşizmi yerle bir eden Guernica tablosu, savaşa karşı yapılmış bir film durdurabilir. 


 



Sayı 29 (Kasım - Aralık 2015)

Bu yazı 4030 defa okundu.