Adana her geçen gün büyüyen bir kent... Yıl boyunca gerçekleştirilen kültür - sanat etkinlikleri ve Uluslar arası Altın Koza Film Festivali ile adını ülke çapında her yıl daha da fazla duyuran kentimiz, sahip olduğu tarihi ve kültürel birikimini gün yüzüne çıkarmak ve bunu yeni nesillere aktarabilmek amacıyla müzelerine yeni müzeler ekliyor.Bu yazıda Adana’da açılan bu yeni müzelerden bahsetmek istiyorum. Öncelikle sizlere günümüzde Kültür Sanat Merkezi olarak kullanılan Tarihi Kız Lisesi Binası içersinde yer alan küçük şehir müzelerini anlatmak isterim.

Bildiğiniz gibi bu bina yıllarca bir eğitim yuvası olarak kullanılmış. Kentimizin önemli kadınlarını yetiştirmiş. Çok önemli öğretmenler burada görev yapmış. Kültür ve Sanat Merkezi olarak kullanılan binada “Kız Lisesi Anı Müzesi”nde yer almakta.

Dönemin öğretmenlerinin ve öğrencilerinin fotoğrafları ile kişisel eşyalarını burada görebilirsiniz. Burada öğrencilik yıllarınızı hatırlayacağınızdan hiç şüpheniz olmasın. Ayrıca binada Mehmet Baltacı Fotoğraf  ve Sinema Tarihi Müzesi, Adana Kent Kütüphanesi ile Adana Gazete Arşivi yer almaktadır.

Kent Kütüphanesi’nde; Adana ve Çu-kurova’ya ait her türlü yazılı kaynağın yanı sıra Adana’lı yazarlara ait kitaplar ile Adana temalı tezlerin yer aldığı zengin bir kaynağa ulaşmanız mümkün. Ayrıca Osmanlı döneminde devlet yönetimiyle alakalı vilayetlerin tutmuş oldukları yıllıklardan Adana Salnamesi’ne kütüphanede rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Bu sayede kütüphaneye gelen bir okuyucunun ulaşmak istediği bilgiler için İstanbul’a veya Ankara’ya gitmesine gerek kalmadan araştırmalarını rahatlıkla yapacakları bir alan kazandırılmıştır. Aynı zamanda zengin bir gazete arşivine de sahip olan Kütüphane de; en eskisi 1927 yılına ait olan Yeni Adana Gazetesi, Hakimiyeti Milliye, Dirlik, Çukurova ve Türksözü gazetelerinin yer aldığı 100 bin sayfalık zengin dijital bir arşivin bulunduğunu bilmenizi isterim. Böylelikle araştırma yapacağınız konuya göre kütüphaneye gelip gazeteleri dijital ortamda tarayarak ulaşmak istediğiniz bilgilere rahatlıkla ulaşabilirsiniz. 

Adana’da gençlerin fotoğrafı sevmesini sağlayan ve Adana’ya fotografına büyük katkısı olan önemli fotoğrafçılarımızdan Mehmet Baltacı’nın 1870 yılından günümüze kadar mevcut tarihi fotoğraf makinalarından oluşan koleksiyonun yer aldığı Mehmet Baltacı Fotoğraf Müzesi’nde; Adana’nın fotografik gelişiminin rahatlıkla izleyebileceğiniz 10 bin fotoğrafın yer aldığı zengin bir arşiv yer almaktadır. Kısaca Tarihi Kız Lisesi Binası fotoğrafları, araştırmaları, gazete arşivleri ve kitaplarıyla Adana ile ilgili araştırma yapmak isteyenlere tek başına cevap verebilecek bir bilgi ortamı.

Konumuz Şehir Müzeleri olunca, Adana’ya yeni kazandırılan Karacaoğlan Kütüphane Müzesi ile Milli Mücadele Dönemini anlatan Yeşiloba Şehitliği Müzesi’nden bahsetmeden olmaz.Edebiyat tarihinin çok eskilere dayandığı Adana’nın bereketli toprakları üzerinde nüfus bulmuş yazarlarına ait kişisel eşyalarının da yer aldığı; Karacaoğlan Edebiyat Müzesi’nde çok sayıda edebiyat kitaplarına ulaşmak mümkün. Ayrıca burası toplantılarınızın da yapılacağı bir salonla yaşayan bir merkez haline dönüştürülmüştür.Adana’nın Fransız işgali sırasında içerisinde yaşamış olduğu sıkıntıların 100 adet minyatür heykel ile anlatıldığı Yeşiloba Şehitliği Müzesi’ni ise muhakkak görmelisiniz. Ressam Mesut Dikel’in resimsel canlandırmaları, Tülay Aktaş’ın heykelleri ve bunların S.Haluk Uygur tarafından düzenlenmesiyle Fransız İşgali sırasında Ermeni çetelerinin Adanalılara yaptıkları zulüm, tecavüz ve cinayet girişimleri bu müzede çok güzel anlatılmış. Müzede milli mücadele dönemini anlatan kitapların yer aldığı bir kütüphane de bulunuyor. Bahsettiğim bu dört müze Adana Valiliği ve Büyükşehir Belediye Başkanlığının ortak hareket etmesinin gücünü ortaya koymakta.Olgunlaşma Enstitüsünün kendi binasında açmış olduğu el sanatları müzesini de sayarsanız, artık Adana, Avrupa’daki kentler gibi çeşitli kent müzelerinin olduğu “Müzeler Kenti Adana” ya doğru gitmektedir. Şayet Sayın Zihni Aldırmaz’ın sözleri arasındaki şifreleri çözebilirseniz bu müzeyi başkaları da izleyecektir. O zaman “Müzeler Kenti Adana” sözü tam değerini bulacak.Yazımı bir müjde vererek sonlandırmak istiyorum. Eylül ayı içersinde Adana’nın bir de sinema müzesine sahip olacağını zannediyorum.

BSK Metropark Hastanesi Tıp Tarihi Köşesi

Müzeler, toplumların bilim ve sanat ürünleri ile yer altı ve yer üstü zenginliklerini sergilemek, hem günümüzü hem de geleceği aydınlatmak, amacıyla oluşturulmuş kurumlardır. Müzeler ülkelerin, şehirlerin kültürel değerlerinin oluşmasına önemli katkılarda bulunan oluşumlardır. Ülkemizin tarihinin oluşumunda belki de en önemli yere sahip olan Çanakkale Savaşı’nın cephesinde yer almış birinin hikayesi bu: Dr. Ali Naim Özgener...

BSK Metropark Hastanesi Başhekimi Dr. Yaşar Ergören Tıp Tarihi Köşesi hikayesini şu şekilde anlatıyor: Şu anda hastanemizde sergilemekte olduğumuz tıp aletlerin sahibi Dr. Ali Naim Özgener, 1952 senesinde vefat etmiş. Ancak eşi Sabiha Özgener kayınvalidemin komşusu idi. Sabiha Hanım 1980 yılında “Eşimin bir takım tıbbi cihazları var, ihtiyacı olan bir yere verirsin ya da sen kullanırsın” dedi. Bende baktım hepsi antika değerinde... 1900’lü yılların başlarında yapılmış, antika cihazlardı. Ben de bugüne kadar muhafaza ettim.Esas sahibi kızı Semiramis Kulak, Sıtkı Kulak’ın eşi; Tarkan Kulak ise torunu,  ben aileye durumu anlatınca Tarkan Bey dedesine ait fotoğrafı ve özgeçmişi “Kısa Hal Tercümesi”ni getirdi. Tarihi karşımda görünce bu durumdan çok etkilendim.

BSK Metropark Hastanesi olarak bizler de bu yıl Tıp Bayramı etkinliğinde sergiledik. Ali Naim Özgener Çanakale Savaşında bulunmuş, İstiklal Savaşı gazisidir. 18 Mart 2011 günü biz bu sergiyi Semiramis Hanım’ın katklılarıyla açtık. Adana’da Tıp Aletleri adı altında sergilenen ilk sergidir diye düşünüyorum. Müzenin içinde 1926 yıllında kullanılmış olan ameliyat iplikleri var. BSK Metropark Hastanesi bunun kıymetini bildi ve sahip çıktı, benim için mutluluk kaynağı. Tıp Tarihi Köşemizi gezen bir çok insan inceliyor ve duygulanıyor. Umuyorum ilerleyen zamanlarda Tıp Müzeleri  Adana’da giderek artar ve Adana “Müzeler Kenti” olarak tarihe adını yazdırır.

Yazı ve Fotoğraf : Mehmet Emin Arıcı